Gecikme Faizi Nedir?

Gecikme faizi ve gecikme zammı gibi kavramlar, vatandaşların en sık merak ettiği kavramlar arasında yer alıyor. Özellikle ekonominin bolca dalgalandığı ve değerlerin hızla değiştiği bu günlerde gecikme faizi hakkında merak edilen çok fazla şey var. Gecikme faizi aslında ekonomide son derece alışıldık bir kavram. Zira insanlar, bu durum ile sıkça karşı karşıya kalıyor.

Günlük hayatta son derece yaygın olan bu durum hakkında merak edilen başka şeyler de var. Özellikle nasıl hesaplanacağınız vatandaşlar sürekli merak ediyor. Bununla beraber güncel oranları yani 2023 yılındaki oranları merak ettiklerinden dolayı gecikme zammı oranı 2023 nedir diye soruyorlar. Tüm bu soruların cevabı bu yazıda yer alıyor.

Gecikme Faizi Ne Demektir?

Gecikme faizi, zamanında tahsil edilmemiş borçlar için kullanılan bir kavramdır. Bu kavram, zamanında ödenmemiş borçlar olduğu durumda geçerlidir. Ödenmesi gereken borç, son ödeme tarihini geçtiği anda faiz işlemeye başlar. Eğer borçlu olan kişi taksitleri düzenli bir şekilde ödemiyorsa faiz sonraki aya devreder ve katlanarak artar.

Gecikme kaynaklı faiz kısaca geciken borçların maaliyetleri demektir. Kişi, vergi taksitlerini zamanında ödemediğinde gecikme faizi devreye girer. Bu durum, özel bankaların verdiği kredilerde de geçerli olan bir durumdur. Faiz; vadeli hale getirilmiş borçlarda, taksitlere ya da toplam tutara göre saptanabilmektedir. Ayrıca bu faizin uygulandığı diğer başlıca durumlar şunlardır:

• Mahkeme masrafları
• Kamu borçları
• Vergi cezaları
• Vilayet hususi idarelerine yapılan ödemeler

Vergi Gecikme Faizi Nedir?

Vergi gecikme faizi, ödenmesi gereken vergilerin zamanında ödenmediği durumlarda devreye giren bir kavramdır. Vergi borcunun ödenmediği zaman arttıkça faiz de artacaktır. Vergi gecikme faizi için belli bir oran belirlenmiştir. Bu oran vergi usul kanunu kapsamında saptanmıştır. Vergi borçları için geçerli olan gecikme faizi belirli aralıklarla kanun kapsamında belirlenir.

Özellikle son yıllarda yaşanan ekonomik dalgalanmalar, enflasyonun ve dövizin artması gibi faktörlerle belirlenen oranlar da sık sık değişikliğe uğruyor. En son 2022 yılında yapılan bir düzenleme ile bu oran yüzde 15’ten yüzde 24’e çıkarılmıştı. Bu rakamların güncel olmayabileceğini, tekrar değişmiş olabileceğini hatırlatmakta fayda var. Bunun için ekonomik gelişmeleri takip etmek gerekiyor.

Gecikme Faizi Hesaplama Nasıl Yapılır?

Gecikmiş borcun faizi nedir ya da gecikme zammı nedir gibi sorular kadar bunların nasıl hesaplandığı da önem taşıyor. Gecikme faizi oranları nasıl belirlenir sorusu sık sık soruluyor. Vatandaşlar sıklıkla kredi gecikme faizi hesaplama ya da kredi kartı gecikme faizi hesaplama nasıl olur diye araştırıyor. Peki, gecikme faiz oranları nasıl belirlenir? İşte cevabı….

Zamanında ödenmemiş borçlar için geçerli olan faiz, ana para üzerinden belirleniyor. Bu faiz, takip eden ekstreye eklenerek toplam borca dahil ediliyor. Artan miktarı bulmak için ilk olarak asgari ödeme tutarını bulmak gerekiyor. Zira kredi kartınızın ekstresindeki asgari tutarı ödedikten sonra kalan miktara akdi faiz uygulanıyor. Bu gecikme bedeli, asgari tutarı ödemediğiniz zaman geçerli oluyor. Böylece gecikmiş faiz şu tablodaki gibi hesaplanıyor:

Tablodaki rakamlar hesaplamaya örnek olması için rastgele verilmiştir.

Gecikme Faizi Oranı Nedir?

Vatandaşlar, gecikmiş faiz oranını merak ediyor. Özellikle son yıllardaki ekonomik dalgalanmalardan dolayı ekonomik değerler sürekli değişiyor. Hisseler, dolar, altın, euro ve daha fazlası… Ülkedeki hızlı ekonomik değişimlerin etkisi yasal olarak belirlenen değerlere de yansıyor. Hal böyle olunca vatandaşlar, tıpkı diğer ekonomik değerlerde olduğu gibi gecikmiş faizi de merak ediyor.

Gecikmiş faiz oranı belirli aralıklarla ve ihtiyaç duyulduğu zaman yasal olarak değiştiriliyor. Bu oran, vergi usul kanunu kapsamında belirleniyor. Söz konusu kanun uyarınca faiz, borç ekstrelerine ekleniyor ve taksitlerle beraber ödeniyor. Bu noktada borçlunun faize itiraz etme ya da uzlaşma isteme hakkı da var.

Gecikme zammı oranı aylık olarak belirlenir. 21 Temmuz 2022’de yürürlüğe giren Cumhurbaşkanı kararı ile 30 Aralık 2019’dan beri yüzde 1.60 olan bu oran yüzde 2,5 olarak değiştirilmiştir. Bu oran aylık olarak uygulanmaktadır. Bu rakamların güncel olmayabileceğini, tekrar değişmiş olabileceğini hatırlatmakta fayda var. Bunun için ekonomik gelişmeleri takip etmek gerekiyor.

Gecikme Faizi ile İlgili Sık Sorulan Diğer Sorular

Vatandaşların, gecikmeden kaynaklanan faiz hakkında merak ettiği birçok konu var.  Bunlardan bazılarına değinmek gerekiyor. Özellikle gecikmeden kaynaklı faiz ile gecikme zammı kavramları vatandaşların kafasını karıştırabiliyor. Zira bu iki kavram halk arasında aynı anlamda kullanılsa da aslında farklı anlamlara geliyor. İşte gecikmeden kaynaklanan faiz hakkında en çok sorulan sorular ve cevapları…

Gecikme Faizi Nasıl İşler?

Gecikmiş borcun ortaya çıkardığı faizin nasıl işlediği, borcun zamanında ödenmemesinden sonra ne şekilde arttığı merak ediliyor. Bankacılık işlemleri yapacak olan birinin bu kavramlara aşina olması, iyi bilmesi gerekiyor. Çünkü borç işlemlerinde sıklıkla karşı karşıya kalınan bu durumu bilmeden hareket etmemek gerekiyor.

Öncelikle gecikme kaynaklı faizin aylık olarak işlediğini bilmelisiniz. Herhangi bir ödemenizin vadesini geciktirdiğiniz zaman ana paranın üzerine belli bir yüzde ile faiz işlemeye başlıyor. Örneğin ayın 20’sinde yapmanız gereken bir asgari tutar ödemesini zamanında yapmadıysanız faiz, sonraki kesim tarihine kadar işliyor. Böyle bir durum olduğunda asgari borç tutarınız, bir önceki ay ödemediğiniz miktar dahil olarak karşınıza çıkıyor.

Gecikme Faizi Ne Zaman Başlar?

Gecikme kaynaklı faiz, adından da anlayacağınız üzere zamanında ödenmemiş borçlar için geçerli bir kavramdır. Borcunuzun tahsilatını son ödeme tarihinde yapmadığınızda o tarihten itibaren faiz işlemeye başlayacaktır.

Eğer taksitlerinizi düzenli bir şekilde ödemiyorsanız faiz, bir sonraki aya devreder ve katlanarak artar. Böyle bir durumla karşılaşmamanız için ödeme planınızı önceden yapmanız gerekir.

Gecikme Zammı Gecikme Faizi Farkı Nedir?

Bu iki kavram sık sık aynı anlamda kullanılsalar da aralarında bir fark bulunmaktadır. Bu iki kavram arasındaki fark, kanuni tanımlara göre belirlenmiştir.

Borçların zamanında ödenmemesi durumunda işleyen faizle alakalı çerçeve, vergi usul kanununda belirtilmiştir. Bu kanuna göre gecikme faizi, aylık dilimler dikkate alınarak hesaplanır. Gecikme zammı ise amme alacakları tahsil kanunu ile belirlenir. Bu zam, özel idareler ile belediyelerin alacakları için geçerli olan bir zamdır. Ana para üzerinden belirlenen zam, günlük ve aylık bir şekilde hesaplanabilir.

İlginizi Çekebilir: Borçların Zaman Aşımına Uğraması İçin Ne Kadar Süresi Vardır?